در جهان امروز، مرز میان «واقعیت» و «تجربه» در حال محو شدن است. فناوریهای نوظهور، از واقعیت افزوده و واقعیت مجازی گرفته تا متاورس و هوش مصنوعی، در حال خلق جهانی هستند که دیگر تنها تماشا نمیشود، بلکه احساس میشود. این جهان تازه، که در ادبیات فناوری با عنوان دنیای ایمرسیو (Immersive World) شناخته میشود، نقطهی تلاقی فناوری، ادراک و خلاقیت انسانی است؛ جایی که تجربه، فراتر از صفحهنمایشها میرود و وارد عمق حواس کاربر میشود.
در عصر فراگیری ارتباطات، مخاطب دیگر مصرفکنندهی منفعل محتوا نیست، بلکه خود درون روایت قرار دارد. این تغییر بنیادین، نه فقط رسانهها را متحول کرده، بلکه شیوهی تعامل برندها، دولتها و سازمانها با جامعه را نیز بازنویسی کرده است.
دنیای ایمرسیو؛ از نمایش تا حضور
ایمرسیو به معنای «غوطهور شدن» است؛ تجربهای که ذهن و حواس کاربر را در فضایی مجازی یا ترکیبی از واقعیت و تخیل، به حضور واقعی میکشاند. در این فضا، دیگر مرز میان دیدن و زیستن از بین میرود. اگر در رسانههای سنتی مخاطب تنها بیننده بود، در دنیای ایمرسیو او بازیگر، کنشگر و سازندهی روایت است.
رسانههای ایمرسیو اکنون در حال شکل دادن به نسل تازهای از روایت هستند؛ از نمایشگاههای تعاملی گرفته تا آموزشهای سهبعدی، از سرگرمیهای مبتنی بر واقعیت افزوده تا پلتفرمهای اطلاعرسانی هوشمند. آنچه این روند را پیش میبرد، تنها پیشرفت سختافزاری نیست؛ بلکه درک تازه از ارتباط انسانی در جهان دیجیتال است.
از شبکه تا تجربه؛ تحول نقش اپراتورها
اپراتورهای مخابراتی، زمانی تنها انتقالدهندهی داده بودند؛ اما در عصر تجربههای غوطهور، آنها در حال تبدیل شدن به طراحان تجربه دیجیتال هستند. چراکه برای تحقق حس حضور در فضای ایمرسیو، به شبکههایی نیاز است که تأخیرشان از چند ده میلیثانیه هم فراتر نرود. هرگونه تأخیر در انتقال تصویر، صدا یا داده، بهسادگی میتواند حس واقعی بودن فضا را از بین ببرد.
در این میان، فناوریهایی مانند 5G، محاسبات ابری و پردازش در لبه (Edge Computing) و هوش مصنوعی در شبکه، تبدیل به ستون فقرات دنیای غوطهور شدهاند. این همان جایی است که «ارتباطات» از یک خدمت فنی، به یک تجربهی انسانی ارتقا پیدا میکند.
همراه اول و راهبری تجربه فراگیر در ایران
در ایران نیز این تحول در حال وقوع است. همراه اول، بهعنوان نخستین و بزرگترین اپراتور تلفن همراه کشور، در سالهای اخیر جهتگیری تازهای به سمت تجربههای فراگیر و هوشمند ارتباطی اتخاذ کرده است. از حضور نوآورانه و معرفی فناوری ایمرسیو در رویدادهایی مانند الکامپ تا رونمایی از محصولات و پلتفرمهای هوش مصنوعی و مبتنی بر ارتباطات غوطهور، این اپراتور تلاش کرده است مفهوم «ارتباطات فراگیر» را از شعار به واقعیت نزدیک کند.
ریبرندینگ اخیر همراه اول با تمرکز بر ایدهی «ارتباطات فراگیر»، تنها یک تغییر ظاهری نیست؛ بلکه بازتابی از چرخش راهبردی در تفکر سازمانی است؛ از ارائهی سیمکارت و دیتا، به خلق تجربهی انسانی مبتنی بر فناوری. معرفی راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، نشان میدهد که درک تجربهی ایمرسیو در ایران نیز به مرحلهی بلوغ نزدیک میشود.
رسانههای ایمرسیو؛ آیندهای که همین حالاست
رسانههای ایمرسیو، آیندهی روایت را از هماکنون رقم میزنند. در این جهان تازه، دیگر «خبر» تنها گزارشی از واقعیت نیست، بلکه تجربهای از واقعیت است. بیننده به درون واقعه دعوت میشود، تا نه فقط برای تماشا، بلکه برای لمس، مشارکت و درک حضور داشته باشد. در این مسیر، کشورهایی که زیرساخت ارتباطی پایدار، هوشمند و سریعتری دارند، زودتر از دیگران به تجربهی کامل دنیای غوطهور دست خواهند یافت. ایران نیز با سرمایهگذاریهای گسترده در توسعهی شبکه 5G، اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و تمرکز بر فناوری ایمرسیو، میتواند سهمی از این آینده را به خود اختصاص دهد.
تحول دیجیتال امروز، بیش از هر زمان دیگری به «احساس انسان» نزدیک شده است. از واقعیت مجازی تا شبکههای عصبی، همهچیز در حال ادغام در یک واژه «تجربه» است. راهبری تجربه فراگیر، یعنی خلق جهانی که در آن فناوری دیگر سرد و بیروح نیست؛ بلکه به زبان ادراک و احساس سخن میگوید.
در این مسیر، اپراتورهایی مانند همراه اول که بهجای ارائهی سرویسهای سنتی، به طراحی تجربه میاندیشند، نقشی فراتر از یک بازیگر صنعتی خواهند داشت. آنها راهبران فرهنگی، آموزشی و رسانهای عصری هستند که در آن ارتباط، نه فقط شنیده یا دیده میشود، بلکه زیسته میشود.
