فشارهای تحریمی امریکا برچین نه تنها شرایط را برای این ابرقدرت اقتصادی تغییر داده بلکه برخی کشورهای دیگر فعال در حوزه تکنولوژی که در چین حضور دارند نیز از آن تأثیر گرفتهاند. یکی از این کشورها تایوان است که برخی آن را در شرایط فعلی یک بازنده میدانند و در مقابل، گروهی معتقدند این کشور با اتخاذ تدابیری ویژه میتواند از تنش بین امریکا و چین بیشترین بهره را بگیرد.
تنش بین واشنگتن و چین هر روز وارد فاز تازهای میشود و در این میان، کمپانیهای فناوری بیشترین آسیب را میبینند بهعنوان مثال آینده «هواوی»، این غول دنیای تلفن همراه در هالهای از ابهام قرار گرفته است. هرچند به تازگی وزیر خزانهداری امریکا دلیل فشارهای این کشور به شرکت هواوی را مرتبط با امنیت ملی امریکا عنوان کرده و یادآور شده است که در صورت پیشرفت مذاکرات تجاری ایالات متحده با چین، احتمال اینکه «دونالد ترامپ» فشارها بر هواوی را کاهش دهد، وجود دارد ولی ماجرا هرچه که هست، این فشارهای امریکا نه تنها شرایط را برای چین تغییر داده بلکه برخی کشورهای دیگر فعال در حوزه تکنولوژی که در چین فعال هستند نیز از آن تأثیر گرفتهاند. یکی از این کشورها تایوان است که برخی آن را در شرایط فعلی یک بازنده میدانند و در مقابل، گروهی معتقدند این کشور با اتخاذ تدابیری ویژه میتواند از تنش بین امریکا و چین بیشترین بهره را بگیرد.
تایوان، قطب تولید نوت بوک در جهان
جنگ تجاری امریکا و چین تأثیر منفی بر اقتصاد جهانی دارد و یکی از کشورهایی که در این زمینه نگرانیهای زیادی پیدا کرده تایوان است اما در مقابل، برخی با توجه به سختتر شدن شرایط برای چین، آن را یک فرصت اقتصادی میدانند.
با توئیت ترامپ مبنی بر اعمال تعرفه 25درصدی برای کالاهای وارداتی از چین که بخش عمده آن را تلفن همراه، تبلت، لپ تاپ، نوت بوک و... تشکیل میدهد، بسیاری از شرکتهای تایوانی که در چرخه تولید این کالاها در چین، نقشی اساسی دارند نگران شده و حتی تصمیم به خروج از چین و بازگشت به تایوان یا مهاجرت به کشورهای دیگر گرفتهاند. تایوان جزیرهای با اقتصادی مناسب است که مابین چین و امریکا دو غول اقتصادی جهان گرفتار شده است و فعالان حوزه تکنولوژی دغدغه دارند که پس لرزههای جنگ این دو کشور به تایوان نیز برسد.
«تریسی سای» یک محقق تایوانی معتقد است از آنجا که تایوان هاب(قطب) تولید نت بوک در جهان محسوب میشود، این تعرفههای سنگین میتواند دردسر بزرگی برای اقتصاد این کشور ایجاد کند. وی میگوید: سه برند برتر امریکایی اپل، دل(Dell)وHewlett Packard برای 900درصد از تولید و همچنین مونتاژ لپ تاپ و نوت بوکهای خود به کمپانیهای تایوانی نیاز دارند و این افزایش تعرفه، به این کمپانیها نیز آسیب میرساند. با توجه به افزایش تعرفه و بالا رفتن قیمت محصولات، کمپانیهای بزرگی مانند اپل یا اچ پی، فروش و سود کمتری خواهند داشت بنابراین سفارش کمتری برای تولید کالا میدهند که این موضوع به نفع تایوان نیست.
ارتش فناورانه تایوان در چین
اما کدام یک از کمپانیهای تایوانی به تولید قطعات و کالا در چین و در نهایت ارسال آن به امریکا میپردازند؟ طبق گزارش مرکز دادههای مالی تایوان، 40درصد کالاهای تولید شده در تایوان به چین صادر میشود و در 10 ماهه سال 2018، مواد نیمه رسانا 62.6درصد از کل صادرات فناوری پیشرفته تایوان را به خود اختصاص داده است. کمپانی تایوانی فاکسکان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان قطعات و تراشههای الکتریکی و تأمینکننده اصلی قطعات برای اپل است که به تازگی اعلام کرده در نتیجه جنگ تجاری امریکا و چین با چالشهای زیادی مواجه شده است. شرکت تایوانی پگاترون نیز تلفنهای هوشمند را برای کمپانیهای امریکایی ازجمله اپل در چین مونتاژ کرده و به امریکا صادر میکنند. برخی کمپانیهای تایوانی ازجمله Largan Precision و همچنین TDK هم تأمینکننده برخی قطعات تلفنهای هوشمند برای اپل هستند.
Quanta Computer دیگر کمپانی تایوانی است که برای اپل وHewlett-Packard نوت بوک تولید میکند و بازاری 6.9میلیارد دلاری دارد. Compal Electronics دیگر شرکت تایوانی با ارزش 2.88میلیارد دلار نیز کامپیوترهای خانگی را برای کمپانی Dell و همچنین شرکت چینی لنوو تولید میکند.
Wistronهم یک شرکت کوچک تایوانی است که به مونتاژ کامپیوترها در چین میپردازد و همه این موارد نشان میدهد که جنگ امریکا و چین میتواند بهدلیل کاهش تقاضا در امریکا، کمپانیهای تایوانی را نیز به مرز ورشکستگی برساند مگر اینکه فکری برای تغییر این شرایط بکنند.
مهاجرت، یک تیغ دو لبه
در 30سال گذشته 48هزار کمپانی تایوانی بیش از 120میلیارد دلار در چین سرمایهگذاری کردهاند که بخش عمده آنها در حوزه قطعات الکترونیکی، تلفنهای هوشمند، لپ تاپ و... کارخانههایی در چین راه انداختهاند و بیشتر این تولیدات هم راهی بازار امریکا میشود. پیش از این، کمپانیهای تایوانی ازجمله ایسر(Acer)، ایسوس(Asus)، Hon Hai وMSI از تایوان راهی چین شدند تا بتوانند از نیروی کار ارزان و ماهر موجود در چین استفاده کنند و هزینهها را کاهشی محسوس بدهند تا این تجارت برایشان پرسودتر شود. همچنین کمپانیهای ایسوس و ایسر با کمپانیهای فناوری بزرگ امریکایی همچون اپل، دل، اچ پی و مایکروسافت قراردادهایی مشخص بستند تا قطعات مورد نیاز برای آنها را با کیفیت مناسب و قیمتی متعادل تولید کنند ولی حالا امریکا معادلات آنها را به هم ریخته است و کمپانیهای تایوانی بهترین راهکار را خروج از چین و بازگشت به سرزمین مادری یا سایر کشورهای آسیایی که در آن نیروی کار ارزان وجود داشته باشد، میبینند.
هرچند این انتقال و مهاجرت، بیشک بسیار هزینه بر است ولی فعالان این حوزه اطمینان دارند که اگر در چین باقی بمانند یکی از بازندههای اصلی جنگ بین دو ابرقدرت خواهند بود اما این مهاجرت میتواند یک فرصت اقتصادی ویژه برای آنها رقم بزند و حتی از جنگ و تنش بین واشنگتن و چین بیشترین سود را ببرند. حالا قرار است کمپانیهای فناوری تایوانی که بهدلیل نیروی کار ارزان در چین به تولید میپرداختند مقاصدی ارزانتر در میان کشورهای آسیایی و هندوستان انتخاب کنند.
اما تایوانیها کدام کشور را جایگزین چین میکنند؟ برخی از کمپانیهای تایوانی، به کشور خود یعنی تایوان بازگشتند.البته بازگشت این کمپانیهای تایوانی به تایوان، هزینهها را افزایش میدهد ولی برخی معتقدند تجهیز خط تولید کارخانجات این کمپانیها به اتوماسیون، کمبود نیروی متخصص و همچنین کارگران ارزان قیمت را به مشکلی کوچک تبدیل خواهد کرد. البته آنها لازم نیست که همه کارخانجاتشان را انتقال دهند و برخی همچنان به فعالیت در چین ادامه میدهند تا سایر نقاط جهان را پوشش دهند و تنها بخشی از تولید که برای تأمین نیاز امریکا لازم است منتقل خواهد شد.
از مقاصد دیگری که برخی تولیدکنندهها به آن چشم دوختهاند میتوان به ویتنام اشاره کرد. تایوانیها میخواهند به ویتنام بهعنوان یک کشور با نیروی کار ارزان در آسیا که هدف تحریمهای امریکا نیست، مهاجرت کنند. به اعتقاد این گروه، ویتنام بیشترین منفعت را از جنگ بین دو ابرقدرت میبرد و بر تولید ناخالص داخلی این کشور 7.6درصد افزوده خواهد شد چرا که کمپانیهای تایوانی از چین به این کشور مهاجرت میکنند و میزان صادرات آن به چین و امریکا افزایش مییابد.در ویتنام قطعات تلفن همراه، ماشینهای پردازش اطلاعات،اتوماسیون، مدارهای یک÷ارچه الکترونیکی و وسایل نیمه رسانا تولید میشود. مالزی نیز یکی دیگر از مقاصدی است که انتظار میرود تایوانیها به آن روی خوش نشان دهند و این کشور نیز همچون ویتنام و تایوان به جمع برندههای جنگ تجاری چین و امریکا بپیوندد.