- ماجرای عدم تعامل و همکاری پلتفورم‌ها و غول‌های سایبری با ایران، بر خلاف رویه و رابطه‌ای که با دیگر کشورهای دنیا و حتی کشورهای همسایه ایران در پیش گرفته‌اند، مساله جدیدی نیست و گواهی بر نقض شعار بی‌طرفی دیجیتال و سیاسی کاری و تبعیت از فرامین و قواعد دیکته شده از سوی نهادهایی همچون آفکام محسوب می‌شود.
در همین راستا بیست و چهارم فروردین ماه بود که کاظم جلالی سفیر و نماینده تام الاختیار جمهوری اسلامی‌ایران در روسیه در آیین آغاز به کار شانزدهمین کنگره بین المللی ناوبری موسوم به اسفرا (SFERA) مسکو اعلام کرد: اخیرا استارلینک با استقرار تعداد قابل ملاحظه ای ماهواره کوچک در مدار نزدیک زمین به صورت عملیاتی پوشش اینترنت ماهواره‌ای را درسراسر جهان آغاز کرده است، اقدامی‌که بدون توجه به مقررات حاکم، می‌تواند نقض حقوق و حاکمیت سرزمینی محسوب شود.
نکته مهمتر اما این بخش از اظهارات سفیر ایران در مسکو بود که گفت: «با وجود اعتراض رسمی‌دولت جمهوری اسلامی‌ایران به دفتر امور فضایی سازمان ملل متحد ( UNOOSA) ، اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU)، شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) و شرکت اسپیس ایکس، هنوز پاسخی دریافت نشده است.»
به عبارت دیگر ایران به جز نامه مستقیم به شرکت اسپیس ایکس، به ۳ مرجع بین المللی و رگولاتور تنظیم مقررات ارتباطات آمریکا نیز مکاتباتی داشته که هیچ یک از آنها به پاسخ روشنی نرسیده است.
اما سکوت سه نهاد بین‌المللی و مسوول در امر ارتباطات و امنیت حریم کشورها یعنی دفتر امور فضایی سازمان ملل متحد ( UNOOSA) ، اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU)، شورای امنیت سازمان ملل متحد، می‌تواند پیام‌های ناخوشایندی را به دنبال داشته باشد که زنگ خطری برای متولیان عرصه ارتباطات ایران است.
به عبارت دیگر حالا در خصوص اینترنت ماهواره‌ای نیز شاهد رویه مشابه در اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطلاعات با هدف تعیین نحوه حکمرانی اینترنت هستیم که در جریان این نشست‌ها به میزبانی ITU، بار دیگر آمریکا قلدرمابانه به میدان آمد و نه تنها مسیر این اجلاس‌ها را به حاشیه برد و رسما ITU (مرجع بین‌المللی ارتباطات دنیا) را از گردونه خارج کرد بلکه مانع اتخاذ تصمیمات مهم و نهایی در مقوله راهبری اینترنت شد. ماجرایی که تبعات آن همچنان ادامه دارد و کشوری نظیر چین در حال راه‌اندازی یک اینترنت مستقل از اینترنت آمریکایی است و سرانجام بحث ارتباطات و تعاملات بر بستر اینترنت به کجا برسد، روشن نیست.
اکنون اما بیم آن می‌رود که با رویه و سیاست‌های کشور آمریکا در موضوع اینترنت ماهواره‌ای، بار دیگر شاهد بلاتکلیفی نهادهای بین المللی در این عرصه بوده و در نتیجه این آشفتگی در این بخش، شاهد دخالت و دست‌اندازی آمریکا بر حریم و حکمرانی سایبری کشورهایی نظیر ایران باشیم.
این یعنی چراغ سبز آمریکا به شرکت‌هایی نظیر استارلینک که بدون نگرانی از وجود قواعد و عواقب بین‌المللی در نقاطی که مد نظر کشور آمریکاست به راحتی بتوانند به فعالیت، کسب درآمد و تهدید حکمرانی سایبری دیگر کشورها بپردازند.
لذا بجاست که متولیان عرصه سایبری کشور، این تهدید را جدی گرفته و برای آن چاره‌اندیشی لازم و به هنگام را داشته باشند.
- اواخر فروردین ماه باز هم شاهد چرخش در معاونان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بودیم تا این وزارتخانه به نوعی رکورددار تغییر معاونان در دولت باشد.
هفدهم آبان ماه سال قبل بود که محمدامین آقامیری به عنوان معاون وزیر ارتباطات و رییس سازمان رگولاتوری منصوب شد. پیش از او عباسی شاهکوه به مدت یک سال این مسوولیت را به عهده داشت.
۴ ماه بعد آقامیری با حکم رییس جمهور به عنوان دبیر شورای عالی فضای مجازی منصوب شد. بعد از او نیز امیر محمدزاده لاجوردی در حالیکه معاون وزیر و رییس شرکت ارتباطات زیرساخت بود، به عنوان قائم مقام وزیر در امور ارتباطات، معاون وزیر و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی منصوب شد.
سرعت چرخش و تغییرات معاونان و مدیران در وزارت ارتباطات در دولت جدید به حدی بالاست که برخی به شوخی در محافل ارتباطی ماندن بیش از یک سال در معاونت وزارت ارتباطات را یک رکورد می‌دانند.
مساله اینجا صرفا جابجایی معاونان و مدیران ارشد در وزارت ارتباطات نیست، بلکه مساله اینجاست که این جابجایی‌ها با توجه به شرایط خاص کشور در بحث ارتباطات و لزوم پیشبرد طرح‌های کلان زیرساختی در این بخش، اصولا فرصت و زمانی برای برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی طرح‌های معاونان این وزارتخانه فراهم نمی‌کند و هر لحظه انتظار برای جابجایی وجود دارد.
به هر حال اگرچه این تغییرات در حیطه اختیارات وزیر ارتباطات است، اما با ادامه این روند و جابجایی‌های پی در پی، بیم آن می‌رود که مدیران ارشد این وزارتخانه توان اجرای برنامه‌ها خود را نداشته باشند و مصایب آن متوجه صنعت نه چندان رو به راه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور شود.
- نویسنده : احمد محمدغریبان