جولان جنایتکاران در وب تاریک

فارس؛ تا به حال چیزی درباره فروش اعضای بدن،‌ قاچاق مواد مخدر یا تجارت اسلحه در اینترنت شنیده اید؟ این جرایم و بسیاری دیگر از جنایاتی از این دست روزانه در فضای مجازی در حال انجام شدن است اما نه در اینترنتی که کاربران عادی به آن دسترسی دارند،‌ بلکه در «دارک‌وب»(Dark Web) و «دیپ‌وب» (Deep Web).

دو اصطلاحی که ممکن است آنها را شنیده باشید یا حتی با یکدیگر اشتباه بگیرید. اما این دو باهم تفاوت هایی دارند. در این گزارش نگاهی به نحوه عملکرد دارک‌وب و روش های قانونی و غیرقانونی بسیاری که مردم از آن استفاده می کنند، پرداخته شده است:

وب سطحی چیست؟

سایت های روی سطح وب آنهایی هستند که برای کاربران عادی بدون استفاده از تور یا هر مرورگر یا نرم افزار خاص دیگری قابل مشاهده اند. این سایت ها به راحتی با استفاده از موتورهای جستجو قابل یافتن هستند. اگرچه وب سطحی از بسیاری از محبوب‌ترین سایت‌های com، .net و .org تشکیل شده، تخمین زده می‌شود که تنها حدود ۵ درصد از کل محتوای موجود در اینترنت روی این بستر قابل مشاهده است.

تعریف دیپ‌وب

این بخش از اینترنت به تعداد زیادی از وب سایت ها اشاره دارد که کاربران معمولی آنها را نمی بینند یا نمی توانند پیدا کنند. هیچ چیز ذاتاً غیرقانونی یا غیراخلاقی در این سایت ها وجود ندارد. اما دلیل اینکه آنها را دیپ‌وب می نامند، چیست؟ موتورهای جستجو نمی توانند این سایت ها را مانند وب سایت های اصلی فهرست نمی کنند. با جستجو در گوگل نمی توان هیچ وب سایتی از دیپ‌وب را پیدا کرد.

دارک‌وب،‌ نیمه پنهان کوه یخ اینترنت

این بخش سایت هایی را شامل می شود که فقط از طریق مرورگرهای تخصصی قابل دسترسی هستند. این بخش از اینترنت که به طور قابل توجهی کوچکتر از وب سطحی است، بخشی بسیار پنهانی از دیپ‌وب است که کمتر کسی با آن ارتباط برقرار می کند یا حتی می تواند آن را می بیند.

در حالی که وب سطحی ممکن است بیشترین چیزی را که کاربر معمولی می بیند نشان دهد، لایه های بیشتری از محتوای پنهان در دارک‌وب وجود دارد. با استفاده از یک مرورگر خاص که مسیریاب Tor نامیده می شود، کاربران می توانند این سایت های مخفی را کاوش و تحت پوشش یک آدرس IP ناشناس در فعالیت های قانونی و غیرقانونی شرکت کنند.

تفاوت بین دیپ‌وب و دارک‌وب

میلیون‌ها کاربر عادی اینترنت روزانه به پایگاه‌های اطلاعاتی خصوصی مانند صندوق ورودی ایمیل و حساب‌های مختلف دسترسی دارند. تقریباً ۹۰ درصد از همه وب سایت ها در دیپ‌وب هستند و از سوی نهادهایی مانند شرکت ها، سازمان های دولتی و غیرانتفاعی مورد استفاده قرار می گیرند. آنچه به عنوان دارک‌وب شناخته می شود نیز در این قسمت قرار دارد. این بخش از اینترنت فقط برای کاربرانی قابل دسترسی است که مرورگر تور را نصب کرده اند. اگرچه استفاده از این مرورگر کاملا قانونی است اما اکثر کاربران معمولی اینترنت هرگز نیازی به دسترسی به محتواهای در دارک‌وب ندارند.

ایده ساخت این بخش از اینترنت از کجا آمد؟

این کلیدواژه در سال ۲۰۰۰ با انتشار پایان نامه یکی از دانشجویان دانشگاه ادینبرگ آغاز شد. هدف او ایجاد راهی جدید برای برقراری ارتباط ناشناس و به اشتراک گذاری فایل ها به صورت آنلاین بود. این مقدمه اساس پروژه تور بود. با ایجاد این مسیر، کاربران توانستند به طور کامل به صورت ناشناس در اینترنت جستجو و سایت هایی را که بخشی از دارک‌وب تلقی می شدند، کاوش کنند.

چگونگی عملکرد دارک‌وب

این بخش از اینترنت که در ابتدا توسط وزارت دفاع ایالات متحده برای برقراری ارتباط ناشناس استفاده می شد، اکنون به مرکزی برای کاربرانی که مایل به ناشناس ماندن در سراسر جهان دارند،‌ تبدیل شده است. مردم از این بخش برای پیشبرد اهداف قانونی و غیرقانونی استفاده می کنند. هنگامی که کاربران از طریق تور به یک سایت دسترسی پیدا می کنند، اطلاعات آنها از طریق هزاران نقطه هدایت می شود که مسیرهای کاربر را پوشش داده و ردیابی آنها را عملاً غیرممکن می کند.

هنگامی که آدرس های آی پی قابل ردیابی نیست، ناشناس بودن در اینترنت تضمین می شود. تور، شناسایی کاربر را سخت می کند و به همین دلیل دارک‌وب برای مجرمان سایبری که همیشه سعی در پنهان کردن هویت خود دارند ایده آل است.

دولت ها از این فضا برای تبادل اسناد به صورت مخفیانه استفاده می کنند. روزنامه نگاران با استفاده از آن سانسور را دور می زنند و مخالفان از آن برای دوری از کنترل رژیم های مستبد بهره می برند.

ارتباط ناشناس در سراسر یک شبکه کامپیوتری با استفاده از مسیریابی تور به دست می آید. پیام‌ها قبل از اینکه از طریق روترهایی که چندین گره شبکه هستند، ارسال شوند، چندین بار رمزگذاری می‌شوند. هر روتر لایه ای از رمزگذاری را حذف می کند تا دستورالعمل های مسیریابی آشکار شود، سپس پیام را به روتر بعدی تحویل می دهد تا روند را تکرار کند. این روش گره های میانی را در مورد مبدا، مقصد و محتوای پیام در ابهام نگه می دارد.

استفاده های قانونی و غیرقانونی از این فضا

در حالی که استفاده از این بخش ممکن است در ظاهر مشکوک به نظر برسد، اما کاملاً قانونی است. به عنوان مثال، در کشورهایی که نظارت دولتی ممکن است برای جاسوسی و سرکوب مخالفان سیاسی مورد استفاده قرار گیرد، دارک‌وب مکانی برای ارتباط بدون سانسور و دور از چشم دولت است. با وجود این، کاربران باید در استفاده از این بخش محتاط باشند و اقدامات امنیتی مناسبی مانند به‌ روز رسانی دوره‌ای نرم‌افزار امنیتی، مرور با VPN قوی و اجتناب از استفاده از آدرس ایمیل استاندارد را انجام دهند.

دارک‌وب با توجه به ماهیت ناشناسی که دارد، برای مقاصد غیرقانونی نیز استفاده می شود. این کارها شامل خرید و فروش مواد مخدر، اسلحه، سرقت و فروش رمز عبور کاربران،‌ هویت افراد و همچنین پورنوگرافی است. علاوه بر این چندین سایت حاوی مطالب غیرقانونی توسط سازمان‌های دولتی کشف و در سال‌های اخیر بسته شده‌اند، از جمله جاده ابریشم، آلفا بی و هانسا. ناشناس بودن در دارک‌وب منجر به تهدیدات امنیت سایبری و نقض داده های مختلف در چند دهه اخیر شده است.

منابع:

www.kaspersky.com/resource-center/threats/deep-web
www.hacked.com/what-is-the-dark-web-and-how-is-it-used-by-criminals
www.mondaq.com/nigeria/it-and-internet/1106840/dark-web-crimes-addressing-the-cyber-threats-and-crimes-associated-with-the-dark-web