محققان مرکز رصد اینترنتی استانفورد از شناسایی یک کمپین نفوذ در شبکه‌های اجتماعی خبر دادند که با جازدن خودشان به‌عنوان شهروندان سایر کشورها از جمله ایران، محتواهایی را در حمایت از دولت آمریکا و علیه این کشورها منتشر می‌کردند. این عملیات به مدت تقریبا پنج سال و در هشت شبکه اجتماعی و پیامرسان از جمله توئیتر، اینستاگرام، فیس‌بوک و تلگرام اجرا می‌شد.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از نیویورک تایمز، براساس گزارشی که روز چهارشنبه توسط محققان مرکز رصد اینترنت استانفورد و شرکت تحقیقاتی Graphika منتشر شد، فیس بوک، اینستاگرام، واتساپ و توئیتر یک عملیات نفوذ را از شبکه‌های خود حذف کردند. این عملیات درباره منافع سیاست خارجی ایالات متحده در خارج از این کشور محتواهایی را منتشر می کرد.
این اولین باری است که یک کمپین که منافع ایالات متحده را به خارج از کشور صادر می کرد، کشف و از پلتفرم های رسانه های اجتماعی حذف شد.
محققان دریافتند این عملیات که تقریبا پنج سال در هشت شبکه اجتماعی و پیامرسان اجرا شد، دیدگاه‌ها، ارزش‌ها و اهداف ایالات متحده را ترویج و در عین حال به روسیه، چین، ایران و سایر کشورها حمله می کرد. حساب‌های پشت این عملیات اغلب به‌عنوان رسانه‌های خبری ظاهر می‌شدند یا حساب اشخاصی بودند که وجود نداشتند و محتوا را به حداقل هفت زبان از جمله فارسی، روسی، عربی و اردو منتشر می‌کردند.
آمریکایی‌هایی که خودشان را ایرانی جا می‌زدند
براساس این گزارش، مجموعه دیگری از ۲۱ حساب توئیتر، شش حساب اینستاگرام، پنج پروفایل فیس بوک و دو صفحه فیس بوک بین نوامبر ۲۰۲۰ تا ژوئن ۲۰۲۲ مخاطبان ایرانی را هدف قرار داده است. برخی از حساب ها از تصاویری برای پروفایل استفاده می کردند که احتمالاً با استفاده از هوش مصنوعی ایجاد شده بودند و سعی کردند با درهم آمیختن شعر ایرانی و عکس غذاهای ایرانی بین پیام های سیاسی، خود را به عنوان افراد واقعی معرفی کنند.
در پست‌ها ادعا شده بود که دولت ایران از شهروندان خود غذا می گیرد تا به گروه شبه‌نظامی حزب‌الله بدهد؛ برخی نیز رویدادهای منفی را پررنگ می‌کردند رویدادهایی مانند موضوع قطع برق، که طبق گزارش‌ها باعث شد تیم شطرنج ایران در یک تورنمنت بین‌المللی آنلاین شکست بخورد.
در فیس‌بوک و اینستاگرام، ده‌ها پست درباره مقایسه زندگی زنان ایرانی را با خارج از کشور منتشر شده بود. در پیام‌های دیگری از حمایت ایران از حمله روسیه به اوکراین انتقاد و ادعا شده که این موضع عواقب اقتصادی برای ایرانیان به دنبال خواهد داشت.
متا و توئیتر: مبدأ حساب‌ها آمریکا و انگلیس بوده است
این پست‌ها از کشورهایی مانند روسیه به دلیل شرکت در «جنگ‌های امپریالیستی» در سوریه و آفریقا انتقاد و در عین حال از کمک‌های آمریکا در آسیای مرکزی و عراق تمجید می کردند!
متا که مالک فیس‌بوک، اینستاگرام و واتساپ است، گفت که کشور مبدا حساب‌ها ایالات متحده است، در حالی که توئیتر گفته کشورهای احتمالی مبدا این حساب‌ها ایالات متحده و انگلیس هستند.
رنه دی رستا، مدیر تحقیقات مرکز رصد اینترنتی استانفورد گفت: این اولین بار است که چنین چیزی را می بینیم. تا پیش از این، عملیات نفوذ تحت حمایت دولت-ملت ها در شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک و توییتر عمدتا به روسیه، چین، ایران و دیگر دشمنان خارجی ایالات متحده نسبت داده می شد.
مدت‌هاست محققان به فعال بودن عملیات‌های نفوذی که منافع ایالات متحده را در خارج از کشور ترویج می‌کنند، مظنون بودند؛ اگرچه هیچ تلاش خاصی برای شناسایی آنها نشده بود.
واکنش دولت آمریکا و شبکه‌های اجتماعی به انتشار گزارش
دولت آمریکا اظهارنظری در خصوص این برنامه نکرده است؛ سرتیپ ژنرال پت رایدر، سخنگوی پنتاگون، گفت که آژانس هرگونه اطلاعاتی را که فیس بوک یا توئیتر ارائه می دهند، بررسی و ارزیابی خواهد کرد.
براساس این گزارش، توئیتر و متا به حساب‌هایی که به طور مخفیانه برای تبلیغ برخی روایت‌ها با هم کار می‌کنند، اجازه کار نمی‌دهند و این حساب‌ها را در ماه‌های جولای و آگوست حذف کردند. پلتفرم های دیگری که در این عملیات مورد استفاده قرار گرفتند تلگرام، یوتیوب گوگل و شبکه های اجتماعی روسی VKontakte و Odnoklassniki بودند.
توئیتر گفت که هیچ نظری در مورد گزارش استنفورد و گرافیکا ندارد. متا به درخواست ها برای اظهار نظر پاسخ نداد. در حالی که این شرکتها مرتبا عملیات‌های نفوذی را که از پلتفرم‌های خود حذف می‌کنند فاش کرده‌اند، گزارشی در مورد این پویش منتشر نکرده‌اند.
یوتیوب در ایمیلی اعلام کرد که چندین کانال را که به عربی، فارسی و روسی برای تبلیغ روابط خارجی ایالات متحده محتوا ارسال می کردند را تعلیق کرده است.دی رستا گفت» هدف این کمپین همچنین نشان دادن وجهه عالی ایالات متحده در مقایسه با سایر کشورها بود.
تلاش برای توجیه عملیات نظامی آمریکا در خاورمیانه
محققان دریافتند که این عملیات عمدتا بر پیام‌هایی متمرکز بود که از طریق الگوهای رفتاری و اخبار دروغ به نفع ایالات متحده و غرب بود و در عین حال از روسیه، چین و ایران انتقاد می کرد.
به گفته محققان، این حساب‌ها زبان و پیام‌های خود را برای مناطق مختلف تنظیم می‌کنند. در یک مورد، گروهی متشکل از ۱۲ حساب توئیتر، ۱۰ صفحه فیس بوک، ۱۵ نمایه فیس بوک و ۱۰ حساب اینستاگرام بین ژوئن ۲۰۲۰ تا مارس ۲۰۲۲ برای تمرکز بر آسیای مرکزی ایجاد شد. آنها با استفاده از عکس‌های پروفایل، خودشان را به‌عنوان افراد عادی ساکن این کشورها جا می‌زدند و محتوایی را درباره کمبود مواد غذایی ناشی از حمله روسیه به اوکراین در کشورهای آسیای مرکزی منتشر و اعتراضات طرفداران اوکراین را حمایت می کردند.
گروه دیگری از گزارش‌ها بر خاورمیانه متمرکز بودند، تلاش‌های آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده در عراق را تحسین کردند و در مورد تعاملات مثبت بین نیروهای آمریکایی و کودکان سوری بحث کردند.